تبلیغات و مطبوعات
ما امروز در عصری زندگی می کنیم که آن را عصر ارتباطات نامیده اند. با توجه به توسعه روزافزون رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی در کنار ترقی تکنولوژی آن، این امکان به ملتها داده شده است که در هر لحظه تازه ترین اخبار و رویدادهای دیگر کشورها را کسب نموده و در مقابل، دیگران را از وقایع و اخبار کشور خود باخبر سازند. این اخبار و رویدادها در زمینه های علمی ، سیاسی، نظامی، فرهنگی هر لحظه به وسیله ابزار تبلیغی مذکور بین کشورها رد و بدل می شود. اگر در گذشته های دور موضوع اطلاع رسانی حتی در محدودة یک کشور بین ولایات و شهرهای آن به سهولت انجام نمی پذیرفت. اما امروزه، حصار بی خبریها با سرعت قابل ملاحظه امواج، در هم شکسته شده، و جوامع خواسته یا ناخواسته در جریان حوادث و رویدادهای یکدیگر قرار می گیرند. امروزه، هیچ مانعی بر سر راه امواج وجود ندارد. و این نظریة« مارشال مک لوهان» که می گوید: «دنیا بصورت یک دهکده در خواهد آمد» به تحقق و وقوع عینی تبدیل شده است، ذکر این گفتة جهان توسط ابزار تبلیغی : عصرة نبرد فردا را گسترة فرستنده ها، رسانه ها، پیام گیران و پیام سازان شکل می دهند.»
بسیاری از بزرگان علم و اربابان سیاست را عقیده بر این است که منبع قدرت و توان کشورها، دیگر مانند گذشته، موقوف بر ابزار اتمی و سلاحهای کشتار جمعی الکترونیکی نیست ،بلکه ابزار پیام رسانی پیشرفته و حجم عملیات اخبار، در جهت تحقق اهداف سیاسی – اقتصادی، امروزه از منابع عمدة قدرت و توان کشورها به حساب می آید اینگونه امکانات، به کشورهای دارندة آن امکان می دهد تا در واحد بسیار کوچک زمانی، بیشترین پیامهای خود را آنچنان که می خواهند به میلیونها نفر از ساکنان زمین برسانند تا از تبلیغ پیامها توسط کشورهای رقیب و دشمن ممانعت به عمل آورند. در میان وسایل ارتباط جمعی و رسانه های گروهی، مطبوعات به دلایل ذیل از توفیق بیشتری برخوردارند:
1- سهولت دسترسی افراد به آن که روزانه میلیونها مخاطب خود را سرویس می دهد، عموم علاقمندان مطبوعات را از بین سایر وسایل تبلیغی برای کسب تازه های داخل و خارج کشور انتخاب می کنند.
2- تاثیر بر مخاطب یا برجسته کردن پیامها یا حذف پیامهای رقیب و امکان مانور بر روی آنها.
3- پایین بودن هزینة کسب پیام توسط مطبوعات در مقایسه با هزینه سایر رسانه ها (ماهواره ، تلویزیون، اینترنت).
سهل الوصول بودن مطبوعات و ماندگاری آن ، جایگاه ویژه ای بین سایر امکانات به آن بخشیده است.
با توجه به دلایل فوق، می توان نتیجه گرفت که بهترین بستر برای موضوع تبلیغ و پیام رسانی در جهت تنویر افکار و حذف دیدگاههای رقیب و نهایتاً تسخیر افکار و اجرای برنامه های دینی ، فرهنگی، سیاسی و گسترش قلمروها ، بکارگیری مطبوعات می باشد در واقع این مطبوعات هستند که می توانند در جهان برخورد آرا و اخبار، واقعیتها و حقایق را بر کرسی پذیرش بنشانند. همواره تبلیغات و به تبع آن مطبوعات در دو دیدگاه کاملاً متضاد حرکت کرده اند و سیر تاریخی این پدیده نیز ، همین تضاد و تباین را نشان می دهد. یک دیدگاه همواره در جهت گسترش ارزشهای انسانی و نهادینه کردن دیدگاه توحیدی در سراسر جهان حرکت نموده و دیدگاهی دیگر در جهت کاملاً متضاد با آن و در مسیر گسترش ارزشهای ضد انسانی و نهادینه کردن آن در سراسر جهان بوده است . بررسی حکومتها و دولتها در سراسر تاریخ بشری همین دوگانگی و ضدیت را کاملاً روشن می نماید. دسته ای از مطبوعات در خدمت ارزشها و دسته ای دیگر در خدمت ضد ارزشها بوده و تبلیغات نیز در همین مسیر گام نهاده است. تبلیغات گروهها ، احزاب ، ادیان ، دولتها و ملتها همیشه به کمک مطبوعات صورت گرفته و این دو یعنی تبلیغات و مطبوعات لازم و ملزوم یکدیگر بوده اند.
درخصوص ارتباط تنگاتنگ و نزدیک مطبوعات و تبلیغات ذکر این نکته ضروری است که اولین مطبوعه یا چاپی که پس از اختراع ماشین چاپ گوتنبرگ در سال 1456 صورت گرفت، چاپ ( انجیل ) به منظور تبلیغ دین مسیحیت بود.
از سوی دیگر نوع تبلیغات می تواند در موفقیت یا عدم موفقیت مطبوعات موثر باشد. زیرا تبلیغ هدف و برنامه ای ، بایستی مورد قبول و اعتقاد اکثریت قریب به اتفاق مخاطبانی باشد که مطبوعات را ملاحظه می کنند. اگر مطبوعات در جهت عکس گرایشات جمعی حرکت کنند ، ضمن اینکه توفیقی در امر تبلیغ مرام خود تحصیل نخواهند کرد، باعث تخریب و انهدام هدف خود خواهند شد. به عنوان نمونه می توان به مقالة توهین آمیز روزنامة کیهان در سال 56 به مقدسات اسلام و کتاب سلمان رشدی مرتد اشاره نمود که باعث شروع انقلاب و سرنگونی رژیم طاغوت و نمونة دوم مایة نفرت جهان اسلام از جهان غرب بود.
امروزه مطبوعات و دیگر وسایل ارتباط جمعی از ابزارهای اساسی و مهم در شکل دهی افکار ملتهاست. صاحبان جراید و کارتلها و تراستهای خبری توانسته اند از میان سلسله ای از وقایع و حوادث ، با ایجاد جوی روانی ، جریان افکار عمومی را به نفع حکومتهای وابسته خود ، سوق دهند و با تحریف و قلب واقعیات و حقایق به نفع آنان تبلیغ نمایند لذا ما نیز بایستی بتوانیم با بهره گیری از تکنولوژی پیشرفته تبلیغی ، فرهنگ دینی و ملی خود را برای ارتقای سطح افکار عمومی و فرهنگ این --------
مطبوعات و تاثیر متقابل آن در تبلیغات :
1- مطبوعات در آغاز راه : اولین روزنامه ای که به شیوة روزنامه و شیوه های فرنگ در ایران منتشر شد به همت میرزا صالح شیرازی انتشار یافت که با توجه به حسن نگارش و خط و اعتبار آن میان اقشار مردم آن زمان به صورت نستعلیق چاپ گردید . گرچه این روزنامه به طور نامظم و با فاصله های طولانی طبع و نشر می گردید ، اما به قرینه معلوم می گردد که خالی از قبول و اقبال جامعه نبوده ، بدان صورت که شماره های معدود آن به سرعت دست به دست گردیده و نایاب شده است. دومین تجربه در طبع و انتشار روزنامه به همت متفر و مصلح نامدار میرزا تقی خان امیر کبیر بود که توالی نشر آن بصورت هفتگی ( هفته نامه ) و حاوی اختبار داخلی و خارجی بوده است و با توجه به شناخت آن بزرگ علم دار عرصه استقلال و کوششهای بیدریغ او در اصلاح امور می توان پی برد که این چنین روزنامه هایی که با مسئولیت داشته است.
همزمان با چاپ « وقایع اتفاقیه » توسط آن بزرگمرد رزونامه ای دیگر توسط میرزا ملکم خان با عنوان قانون قانون چاپ و نشر می گردد که با توجه به پیشینه ملکم خان در ارتباط با فراماسونری و وابستگی محرز او به بیگانگان می توان دریافت که قانون نشریه ایی بود که جهت ستیز با وقایع اتفاقیه به میدان رقابت درآمده و مروج افکار غرب و فراماسونری در ایران بوده است. از روزنامه های منتشره در آن زمان می توان از « مرات السفر مشکوه الحضر » ، «اختر» و « حب المتین » نام برد.
مقام معظم رهبری در دیدار با اصحاب قلم در ارتباط با تاریخچه مطبوعات در ایران می فرماید:
« برخلاف جریان روشنفکری که به طور کلی در ایران بیمار متولد شده مطبوعات در آغاز ظهور خود سالم پدید آمده و آثار مثبتی بر جای گذاشته است .»
اگر حتی بصورت اجمالی به گذشته مطبوعات نگاهی داشته باشیم ، بوضوح در می یابیم که نشریات آغازین ، روندی درست و عملکردی معقول و پسندیده در اذهان داشته اند اما با گذشت زمان وطی مراحل دیگر افرادی به ظاهر روشنفکر که وابستگی آنان به اندیشه های بیگانه مشخص شده است ، با رسوخ در جریان مطبوعات آن را از جریان اصلی خود خارج و باعث ایجاد جوی ناسالم و مبتذل در امر تبلیغات گردیدند. اما با توجه به امر مهم تبلیغات دو نوع حرکت در ابتدا آغاز می گردد :
1- جریان سالم مبتنی بر ارزشها و هنجارهای حاکم بر جامعة آن زمان.
2- جریان و حرکتی که بر ارزشهای حاکم بر جامعه آن زمان مبتنی نبوده ، بلکه در ستیزه بوده و مروج افکار و فرهنگ ماورای مرزها با همکاری همان کشورها بخصوص انگلیس و فرانسه در ابتدا و در ادامه روند امپریالیزم آمریکا بوده است.